Refluksje wywołane dzisiejszym psalmem na mszy, 16 zresztą, a dokładnie jego wersetem 11. Lekcjonarze kilka lat temu doświadczyły nagłego, a miejscami zdecydowanie destrukcyjnego (to jest moje zdanie i nikomu nie pozwolę go ruszyć!) ataku Anonimowego Kolegium Redaktorskiego. Dziś po raz pierwszy zwróciłam uwagę na, hm, wysterylizowanie psalmu 16. Tak żeby z niczym, ale to niczym zdrożnym się nie kojarzył.

Rzeczony wers obecnie brzmi: „Ty ścieżkę życia mi ukażesz, pełnię radości przy Tobie i wieczne szczęście po Twojej prawicy”. W poprzedniej wersji była mowa o „wiecznej rozkoszy” i to było całkowicie legitne teologicznie oraz językowo. A że policja obyczajowa mogła się czuć ukłuta w uszy? No cóż… jej problem.

Nie powiem, co jest w tekście hebrajskim, bo nie mam słownika w domu, ale zarówno Septuaginta, jak Wulgata tłumaczą pojęciami, w których pole znaczeniowe rozciąga się od: smakowanie, sycenie się (łac. delectatio), napełnianie się do woli, przyjemność, po: rozkosz (grec. terpnotes). Tego ostatniego pojęcia nie wahał się użyć nawet Jakub Wujek SJ, ale ewidentnie współczesny redaktor siakiś taki wstydliwy.

Słowo „szczęście” ma się nijak do pojęć tu zacytowanych. Jest w porównaniu z nimi mdłe i banalne. To nie ten poziom odczuć. Co więcej, kontekst biblijny także wskazuje na to mocniejsze znaczenie. Wiem, że po „teologicznych” wyczynach braci Philippe OP, Jeana Vaniera i ich polskiego epigona, Pawła Malińskiego, metafora oblubieńcza została tak skutecznie „zdekonstruowana”, że przez jakieś pokolenie lub dwa nikt nie będzie miał odwagi po nią sięgnąć. Jednak właśnie do niej odnosi się psalm – do rozkoszy zjednoczenia z Bogiem. Wieczystych zaślubin.

Święty Tomasz z Akwinu nie wahał się pisać, że raj to będzie właśnie wieczna najwyższa rozkosz. Do tego obrazu odnosili się Ojcowie Kościoła i jego Doktorzy. Pięknie tę intuicje opisał św. Grzegorz Wielki (cytowałam go tutaj: https://ewiater.blog/2013/05/09/opis-raju/). Wszyscy czerpali z księgozbioru, jakim jest Pismo Święte. To oznacza, że mówienie w tym kontekście o rozkoszy jest koszerne jak najbardziej. Może politycznie niepoprawne, ale teologicznie jak najbardziej.

Śpiewajmy jednak o szczęściu, po co gorszyć maluczkich… Aż się przypomina anegdota o zatwierdzaniu tematu doktoratu jednego z księży na jednej z katolickich uczelni. Temat mówił o „krytycznej analizie”. Na to jeden z wielebnych członków komisji się obruszył: „Ale czemu od razu krytycznej?”. Gdzieś na tym poziomie wyczucia widziałabym wspomnianą zmianę w psalmie.